Apr 03, 2025 | 10:01 Yeni nəşrlər
Geologiya və Geofizika İnstitutunun “Seysmologiya və seysmik təhlükənin qiymətləndirilməsi” şöbəsinin əyani doktorantı, kiçik elmi işçi Tural Babayev 2025-ci ilin birinci rübündə “Frontiers in Earth Science” yüksək nüfuzlu elmi jurnalda məqalə dərc etdirib.
“Development of ann-based data-driven ground motion model for Azerbaijan using temporal earthquake records of 2022–2024” adlı məqalə 2022-ci ilin ortalarından 2024-cü ilin sonuna kimi ölkəmizdə baş vermiş kiçik və orta maqnitudalı zəlzələlərin stansiya qeydlərinə əsasən, Azərbaycan ərazisi üzrə qrunt hərəkətinin maşın öyrənməsinə əsaslanan modelini qurmuşdur.
Məlumdur ki, qrunt hərəkəti modelləri seysmik təhlükəni qiymətləndirən zaman qrunt hərəkəti parametrlərinin proqnozlaşdırılması üçün zəruridir. Belə modellərin qurulması beynəlxalq müstəvidə geniş yayılmış istiqamətdir. Həmçinin, maşın öyrənməsinin bu istiqamətə tətbiqi də artıq beynəlxalq təcrübədə illərdir ki, öz yerini almışdır. Dünyada maşın öyrənməsinin tətbiq olunmasına kimi seysmik regionlara xas qrunt hərəkətinin proqnozlaşdırılması tənlikləri törədilir və istifadə olunurdu. Tural Babayevin məqaləsində rəqəmsal stansiya verilənləri ilə cari tənliyin uyğunluğunu müqayisə edilməklə yanaşı, yeni və maşın öyrənməsi əsaslı qrunt hərəkəti modeli təklif edilir. Maşın öyrənməsinin üstünlüyü ondan ibarətdir ki, verilənlər bazasını hərtərəfli surətdə təhlil edir və qrunt hərəkəti proqnozlarında xətaya imkan verən xətti tənliklərlə məhdudlaşmayaraq, qeyri-xətti mürəkkəb modellərin qurulmasına şərait yaradır.
Qeyd edək ki, məqalənin dərc olunduğu " Frontiers in Earth Science" jurnalı "Scimago Journal & Country Rank"a görə 1-ci Kvartlidadır (Q1) və h-indeksi 53-dür. Eləcə də jurnalın rəsmi internet saytında göstərilən məlumata əsasən, sitat xalı (CiteScore) 3,5 və sitatların cari sayı (Citations) 46 500-ə çatır.
Məqalə ilə tanış olmaq istəyən oxucular jurnalın rəsmi saytından ictimaiyyətə açıq surətdə təqdim olunmuş elektron versiyadan yararlana bilərlər:
https://www.frontiersin.org/journals/earth-science/articles/10.3389/feart.2025.1571640/full
